سنا نجفیان
پیش‌بینی‌ها اغلب اشتباه از آب در می‌آیند. دلیل اشتباه بودن آنها این است که ما به استفاده از تاریخ و سابقه گذشته علاقه داریم که خود آن پر از تغییرات و اتفاقات غافلگیرکننده است. هرچند این موضوع نباید باعث جلوگیری ما از شناخت بهتر آینده فناوری شود.
دانش به دست آمده از برنامه‌ریزی برای انتخاب و برگزیدن اقدام مناسب بسیار مهم و ضروری است زیرا آینده به هیچ‌وجه مشخص نیست. ما پاسخ سوالات را نمی‌دانیم اما حداقل می‌توانیم سوالات مفیدی بپرسیم و به بحث و گفتگو ادامه دهیم. در این مقاله به پیش‌بینی ۲۰ فناوری می‌پردازیم که می‌توانند آینده را دچار تغییر و تحول کنند. این فناوری‌ها در بخش‌های مختلفی دسته بندی شده‌اند. پس مطالعه آن را به شما پیشنهاد می‌کنیم.
بلاک چین
تاکنون همه ما مطالب و موضوعات مختلفی درباره متحول کردن تمام صنایع توسط بلاکچین شنیده‌ایم. بانکداری، سیاست، بیمه و درمان و سایر صنایع همگی می‌توانند از ایجاد دفترکل‌های دیجیتال غیرمتمرکز که اطلاعات را در مکان‌های مختلفی رصد و ذخیره می‌کنند و در نتیجه دستکاری و تقلب در آنها غیرممکن است سود ببرند.
احراز هویت از طریق محاسبات پیچیده انجام می‌شود و سرقت هویت نیز تقریبا غیرممکن می‌شود. هرچند یک کلمه وجود دارد که گویای شرایط فوق است: غیرمتمرکز. بانک‌ها، دولت‌ها، بیمارستان‌ها و غیره همگی نمی‌خواهند شاهد افول قدرت خود باشند. بدین ترتیب، احتمال این موضوع وجود دارد که شاهد پیشرفت‌هایی در عرصه بلاکچین باشیم، اما شاید طرفداران این فناوری شاهد آن انقلابی نباشند که انتظار دارند.
ارزهای دیجیتال
ارزهای دیجیتال که اغلب اسم آنها در کنار بلاکچین بیان می‌شود از اصول بیان شده در بخش قبلی استفاده می‌کنند تا مبادله کالاها و خدمات به صورت آنلاین را تسهیل کنند. به نظر خیلی عالی می‌رسد و آینده اقتصاد را دچار تحول می کنند.
ویژگی کلیدی ارزهای دیجیتال این است که بسیار جالب و مطابق سلیقه روز است. ارزهای دیجیتال هرگز قرار نبود که شاهد جلب توجه بسیار زیاد نظیر سال 2017 باشند. این فناوری به خوبی کار می‌کند و بازار آن در حال گسترده‌شدن است. به علاوه، ویژگی غیرمتمرکز بودن ارزهای دیجیتال است که بانک‌ها و دولت‌ها در صدد کم‌ارزش جلوه دادن آن هستند و مطمئن باشید که به مرور زمان جایگاه واقعی خود را پیدا می کنند.
هوش مصنوعی و رایانش عاطفی
فناوری هوش مصنوعی در سال 2020 تقریبا در همه جا حضور دارد و آن‌چنان که فکر می‌کردیم جالب نیست. اگر با هوش مصنوعی آشنا نیستید، می‌توان آن را به شرح زیر توضیح داد:
افزایش فضای ذخیره‌سازی (کلود یا رایانش ابری)، قابلیت‌های محاسباتی (تراشه‌ها) و دسترسی به دیتاست‌های بزرگ (تجارت الکترونیک، شبکه‌های اجتماعی و غیره) به شرکت‌ها امکان داده است تا مدل‌های آماری ایجاد کنند که با ورود اطلاعات جدید تکامل می‌یابند.
هوش مصنوعی عاطفی این فرایند را یک قدم جلوتر می‌برد و آن را بر روی احساسات اعمال می‌کند. در نتیجه، یک الگوریتم می‌تواند وضعیت روحی را از ظاهر، نحوه نوشتن یا نحوه صحبت کردن شما بگوید و محصول یا خدمات متناسبی را به شما پیشنهاد داد.
خوشحال هستید؟ پس نظرتان درباره نوشیدن یک قهوه برای حفظ این حال خوب چیست؟ اما نگران نباشید. در حال حاضر این فناوری بسیار نامطمئن است و از دقت کافی برخوردار نیست.
خدمات رایانش ابری هوش مصنوعی/ داده به عنوان سرویس/ خدمات بستر ابری یا بستر به عنوان سرویس
اکثر فناوری‌‌های بزرگ تا زمانی که به پذیرش گسترده و عمومی نرسیده‌اند، انقلابی در نظر گرفته نمی‌شوند. این موضوع می‌تواند یکی از دلایلی باشد که اخیرا هوش مصنوعی بسیار ناامید کننده ظاهر شده است.
فقط شرکت‌های بزرگ توانسته‌اند از خودکارسازی و اتوماسیون وظایف و اقداماتی که روزی به انسان نیاز داشتند بهره‌مند شوند، در حالی که مردم عادی مجبور به ادامه استفاده از الگوریتم‌های قرون وسطایی هستند. بخشی از این موضوع را می‌توان در عدم قدرت رایانشی و محاسباتی موجود در خانه‌ها جستجو کرد، اما عمدتا مشکل داده‌ای و بر اساس دیتا حضور پررنگی دارد.
این مشکل ممکن است زیاد طول نکشد. شرکت‌ها به این موضوع توجه می‌کنند که اجاره دادن یک الگوریتم، مزایای دو برابری از لحاظ ایجاد درآمد از دارایی موجود برای آنها به همراه دارد، در حالی که اطلاعات و داده‌های بیشتری از مشتریان استخراج می‌کنند تا وارد این عرصه کنند. بدین ترتیب، آماده مشاهده پیدایش بازارها و پلتفرم‌های هوش مصنوعی باشید که نوید ارائه الگوریتم‌هایی را می‌دهند که به طور ویژه به نقاط ضعف مشتریان می‌پردازند. با خودکار شدن توسعه‌ها، این حرکت به طور تصاعدی گسترش می‌یابد. این موضوع به شرکت‌های کوچکتر امکان می‌دهد تا فرآیندهای روزانه خود را بهینه‌سازی کنند.
خانه های هوشمند
روند ورود فناوری هوش مصنوعی به خانه‌های ما شروع شده است و سرعت آن طی چند سال آتی افزایش خواهد یافت. در واقع هم‌اکنون نیز به هوش مصنوعی‌های الکسا (Alexa) از آمازون و نِست (Nest) از گوگل عادت کرده‌ایم تا اشیای هوشمند موجود در خانه‌های ما را بر اساس پارامترهای از پیش مشخص شده تنظیم کنند.
اما این دو مورد تازه شروع کار است. از آنجایی که اکثر موارد مرتبط و مبتنی بر فناوری اینترنت است، این سرویس‌ها از اثرات شبکه بهره‌مند می‌شوند و با اضافه شدن عملکردهای بیشتر توجه و مشتریان بیشتری کسب می‌کنند. الگوریتمی که بتواند یک فنجان قهوه درست کند و همزمان پرده اتاق را کنار بزند و دمای حمام را تنظیم کند بسیار ارزشمندتر از مجموع ۳ الگوریتم متفاوت است که به طور جداگانه هر یک از این وظایف را انجام دهند.
اینترنت نسل پنجم (5G)
مشخص است که اشیای متصل به اینترنت نمی‌توانند با اتصال آهسته و با تاخیر کار کنند. این اشیا باید مقدار اطلاعات بسیار زیادی را سریعا و مطمئن انتقال دهند.
در اینجاست که اینترنت نسل پنجم وارد می‌شود. اینترنت نسل پنجم جانشین منطقی اینترنت نسل چهارم است و به لطف امواج رادیویی با فرکانس بیشتر به سرعت بیشتری دست یافته است. اگرچه این موضوع به نظر ساده است، اما برای شناخت کامل دشواری پیاده‌سازی فناوری اینترنت نسل پنجم در سراسر جهان باید با چند اصطلاح آشنا شد.
امواج میلیمتری:
- به بخش مشخصی از طیف فرکانس رادیویی بین 24 الی 100 گیگاهرتز گفته می‌شود که طول موج بسیار کوتاهی دارند. نه تنها این بخش از طیف فرکانس رادیویی عمدتا بلااستفاده مانده است، بلکه می‌تواند اطلاعات را با سرعت باورنکردنی انتقال دهد، اگرچه فاصله انتقال آن کوتاهتر است.
میکروسل (Microcell)، فمتوسل (Femtocell) و پیکوسل (Picocell):
- دکل‌های سلولی کوچک که به عنوان واسطه در مناطق تقریبا کوچک نظیر ساختمان‌ها عمل می‌کنند. این زیرساخت بسیار ضروری است. همانطور که اشاره شد، فاصله انتقال اینترنت نسل پنجم بسیار کوتاهتر از اینترنت نسل چهارم است.
سیستم‌های Massive MIMO (چند ورودی – چند خروجی):
- قابلیت انتقال و دریافت اطلاعات بیشتر نسبت به اینترنت نسل چهارم از منابع متنوع‌تر است.
شکل‌دهی پرتو (Beamforming):
- تمام این انتقال‌ها باید سازماندهی و تنظیم شوند. شکل‌دهی پرتو این کار را انجام می‌دهد.
ارتباط دوطرفه کامل (Full Duplex):
- به قابلیت ارسال و دریافت اطلاعات به طور همزمان و در طول موج یکسان گفته می‌شود. این فناوری تاثیر بسزایی بر اکثر صنایع دارد زیرا میزان سرعت و کمیت انتقال اطلاعات و هم‌چنین کیفیت اتصال به اینترنت را تغییر خواهد داد. این فناوری هم‌چنین اتصال خودروهای بدون سرنشین و پهپادها به اینترنت را امکان‌پذیر می‌سازد و پیشرفت‌های بزرگی در واقعیت مجازی (VR) و اینترنت اشیا (IoT) را به همراه دارد. اینترنت نسل پنجم فناوری است که نباید به راحتی از آن گذشت.
سیستم های ماهواره ای با مدار نزدیک به زمین
شرکت SpaceX قصد دارد در چند سال آینده تا 42000 ماهواره به مدار زمین پرتاب کند تا اتصال به اینترنت را در سراسر جهان امکان‌پذیر سازد. شرکت SpaceX در این مسیر تنها نیست. شرکت فضایی OneWeb نیز در صدد پرتاب 600 ماهواره تا سال 2022 است و آمازون نیز برنامه‌ریزی کرده است تا 3236 ماهواره با مدار نزدیک به زمین را پرتاب کند.
تمام این اقدامات به لطف هزینه کم پرتاب این نانو ماهواره‌ها است که چند کیلوگرم بیشتر وزن ندارند. ارتفاع کم باعث می‌شود که مدیریت این ماهواره‌ها بسیار آسانتر و بهینه‌تر شود.
هرچند پرتاب اشیای بسیار زیاد به فضا، مشکلاتی را از لحاظ تداخل با سایر سرویس‌های ماهواره‌ای به وجود می‌آورد و خطر برخورد و اختلال در مشاهدات مرتبط با علم نجوم را افزایش می‌دهد.
خودروهای خودران
سال 2020 قرار بود سال خودروهای خودران باشد، اما این موضوع آنگونه که انتظار می‌رفت پیش نرفت. هرچند شیوع ویروس کرونا باعث تضعیف روحیه شرکت‌های بزرگ نخواهد شد و الگوریتم‌های خود را به‌روزرسانی می‌کنند تا خودروهایی را بسازند که کاملا بدون نیاز به راننده باشند.
این موضوع به طور گسترده مورد توافق واقع شده است که 5 سطح مختلف از خودروهای خودران وجود دارند. این 5 سطح از “فاقد خودکارسازی” (نیاز به راننده) تا “خودکارسازی کامل” (بدون نیاز به راننده) مختلف هستند. سطح صفر تا 2 به نظارت انسانی بسیار زیادی نیاز دارند، در حالی که سطوح 3 الی 5 به منظور نظارت بر شرایط رانندگی به الگوریتم‌ها متکی هستند.
پیشرفته‌ترین خودروهای خودران موجود در بازار از دسته خودروهای سطوح 3 و 4 هستند. انتظار می‌رود که تا سال 2025 یا حتی زودتر بتوانیم به فناوری خودروهای سطح 5 دسترسی پیدا کنیم. اما مسیر پیش رو بسیار طولانی است و مشکلات آن از دو راهی‌های اخلاقی تا مسائل آماری موجود در این صنعت متفاوت است.
حتی اگر به خودروهای سطح 5 دسترسی یابیم، احتمالا این خودروها هرگز جایگزین خودروهای امروزی نخواهند شد، بلکه به جای آن جاده‌ها و مسیرهایی مخصوص خودروهای خودران ایجاد می‌شود تا ترکیب این دو نوع خودرو باعث بروز مشکلات مختلف نشود.
خودروهایی که امروزه می‌شناسیم به حدی در زندگی ما نقش محوری دارند که تغییر آنها به معنای بازسازی بخش عمده‌ای از دنیای کنونی است. در این صورت از اهمیت پارکینگ‌ها کاسته می‌شود، ایستگاه‌های شارژ خودرو تغییر می‌کند و نحوه تعامل عابرین پیاده با جاده‌های ایمن‌تر برای همیشه تغییر خواهد کرد.
رایانش کوانتومی
اول از همه می‌توان این نکته را بیان کرد که دانشمندان پیدایش رایانش کوانتومی را 50 سال پیش اعلام کرده‌اند. اما این بار ممکن است شرایط فرق کند.
در ماه اکتبر 2019، گوگل اعلام کرد که به برتری کوانتومی دست یافته است که اجرای 3 دقیقه محاسبات به این روش معادل با تقریبا 10000 سال محاسبات با ابررایانه‌های کنونی است. این اعداد توسط IBM به چالش کشیده و گفته شد که برنامه‌های رایانه‌ای کنونی می‌توانند این محاسبات را طی فقط 2.5 روز انجام دهند.
رایانه‌های کوانتومی که در آنها، بیت کوانتومی (Qubit) جایگزین بیت‌ها می‌شوند، به صورت تئوری بسیار سریعتر و کارآمدتر از رقبای قدیمی خود هستند، اما با مشکل فروپاشی کوانتومی مواجه هستند. با این حال، توسعه این رایانه‌ها، به عنوان مثال برای شرکت‌های داروسازی، از نظر تئوری می‌تواند منجر به پیشرفت‌های مهمی در ساخت دارو شود.
پیش بینی ژنتیک
توان محاسباتی اشاره شده در بخش قبل می‌تواند برای تحلیل ژنوم و پیش‌بینی احتمال مواجه با شرایط پزشکی مختلف نظیر بیماری‌های قلبی یا سرطان سینه مورد استفاده قرار بگیرد.
فارغ از خطرات ناشی از تبعیضات ژنتیکی، پیش‌بینی‌های مبتنی بر DNA می‌تواند گامی بلند در جهت سلامت عموم مردم باشد. برای مثال، اگر فردی در معرض خطر زیاد سرطان سینه قرار داشته باشد، با ماموگرافی می‌تواند این خطر را کاهش دهد.
در نتیجه ابتلا به سرطان کاهش می‌یابد و این موضوع منجر به بهبود نرخ درمان و هزینه‌های درمانی کمتر می‌شود. این موضوع هم‌چنین می‌تواند منجر به افزایش داروهای شخصی‌سازی شده شود.
کریسپر
تناوب‌هایِ کوتاهِ پالیندرومِ فاصله‌دارِ منظمِ خوشه‌ای (Clustered Regularly Interspaced Short Palindromic Repeats) یا به اختصار کریسپر (CRISPR) به محققان امکان می‌دهد تا به آسانی توالی‌های DNA را تغییر دهند و عملکردهای ژن را اصلاح کنند.
کریسپر کاربردهای بالقوه زیادی نظیر اصلاح نواقص ژنتیک، درمان و جلوگیری از شیوع بیماری‌ها و بهبود محصولات کشاورزی دارد. اگر این فناوری به دست افراد نااهل بیفتد منجر به اصلاح سلولی به منظور ایجاد ویروس‌های جدید یا خلق نژاد برتر می‌شود که جنبه منفی این فناوری است.
ارتقا و ساخت اندام های مصنوعی انسان
خوشبختانه ژنتیک پاسخ تمام سوالات نیست. گاهی اوقات بعضی از ابداعات خوب قدیمی و فناوری رباتیک برای برطرف کردن مسائل کافی است. به تدریج شاهد تغییرات طبیعی، مصنوعی یا تکنولوژیکی بدن انسان به منظور ارتقای قابلیت‌های فیزیکی و ذهنی می‌شود که اغلب به صورت اندام بیونیک است.
با شناخت بهتر نحوه انتقال اطلاعات مغز به بدن، شرکت‌های بیشتری شاهد ارزش ارتقای زندگی مردم خواهند بود. احتمال این موضوع بسیار زیاد است که فراتر از اندام مصنوعی نظیر دست و پا، به جایی برسیم که ستون فقرات و چشم‌های مصنوعی در اختیار داشته باشیم.
گرافین
اگرچه گرافین (Graphene) طی سالیان اخیر سروصدای بسیار زیادی به‌پا کرده است، اما سرانجام شاهد پیامد مثبتی از آن هستیم. اگر به این سروصداها توجه نکرده‌اید باید بگوییم که گرافین یک محصول جانبی از گرافیت است که از شاخه‌های کربن است.
گرافین به شدت محکم و بسیار نازک، سبک و انعطاف‌پذیر است و هم‌چنین برق را نیز بسیار خوب انتقال می‌دهد. کاربردهای گرافین پرشمار است، مخصوصا در زمینه لباس‌های الکترونیکی و لباس‌های فضایی که جنبه مقاومت و وزین در آنها یکی از مولفه‌های مهم است.
با این حال، چندین سال طول خواهد کشید تا شاهد افزایش کاربردهای آن باشیم. ما دنیای خود را حول سیلیکون ساخته‌ایم و زمان و تلاش بسیار زیادی لازم است تا این فناوری به بلوغ رسیده و شناخته‌شده را جایگزین کنیم.
رایانش مرزی یا اج کامپیوتینگ
اگرچه بخش عمده‌ای از پردازش اطلاعات دستگاه‌های متصل به اینترنت در کلود و فضای ابری رخ می‌دهد، اما ارسال و دریافت دائم اطلاعات ممکن است زمان بسیار زیادی طول بکشد.
فناوری اینترنت نسل پنجم یک پاسخ موقتی است، اما ممکن است راهکار ساده‌تری نیز وجود داشته باشد: امکان‌پذیر ساختن اشیا و دستگاه‌ها برای پردازش اطلاعات توسط خود آنها.
این موضوع طیف وسیعی از مسائل موجود در ساخت و تولید، حمل‌ونقل و درمان و پزشکی را در کسری از ثانیه برطرف می‌کند. حتی صنعت مد نیز می‌تواند با ایجاد لباس‌های هوشمند از این موضوع بهره‌مند شود.
با گسترش اشیای هوشمند، انتظار می‌رود که شاهد تغییر از اشیای هوشمند مستقل به مجموعه‌ای از اشیای هوشمند باشیم که با یکدیگر در ارتباط هستند.
در این مدل، چندین دستگاه با یکدیگر کار خواهند کرد. این دستگاه‌ها به صورت مستقل یا با ورودی انسانی، توان پردازشی یکدیگر را ترکیب می‌کنند. پیشرفته‌ترین حالت این حوزه در مسائل نظامی مورد استفاده قرار می‌گیرد که به مطالعه کاربرد پهپادهای انبوه به منظور حمله یا دفاع از اهداف نظامی می‌پردازد، اما این حوزه می‌تواند فراتر از این حیطه برود. این فناوری تقریبا در دسترس است، اما همانند سایر فناوری‌ها، ابتدا قابلیت‌های سخت‌افزاری باید مهیا شود تا بتواند ایده‌های موجود را پیاده‌سازی کنند.
میکروتراشه ها/ بایوتراشه ها
ایده اصلی میکروتراشه‌ها (که از طیف وسیعی از سنسورهای مولکولی بر روی سطح تراشه ساخته شده‌اند و این سنسورها می‌توانند عناصر بیولوژیکی و مواد شیمیایی را تحلیل کنند) رصد عوامل بیومتریک یا زیست‌سنجی در حیطه پزشکی است.
هم‌چنین شاهد پیدایش کاربردهای آن در اکوسیستم فناوری محیط کاری هوشمند نیز هستیم. در صورتی که مشتریان به این میکروتراشه‌ها اعتماد کنند، این فناوری می‌تواند پذیرش گسترده‌تری داشته باشد.
نانورباتیک
کسانی که می‌خواهند با فناوری کوچکتر از میکروتراشه‌ها آشنا شوند می‌توانیم فناوری نانو رباتیک را معرفی کنیم. در حال حاضر در فازهای تحقیق و توسعه آزمایشگاه‌های سراسر جهان، نانوربات‌ها سنسورهای بسیار بسیار کوچکی هستند که توان پردازشی بسیار محدودی دارند.
اولین کاربرد مفید نانوربات‌ها در نانوپزشکی است. برای مثال، می‌توان از دستگاه‌های بیولوژیکی برای شناسایی و از بین بردن سلول‌های سرطانی یا ارسال دارو به سلول‌های مشخص استفاده کرد. کاربرد بالقوه دیگر، شناسایی مواد شیمیایی سمی و اندازه‌گیری مقدار آنها در محیط است.
تاتو های هوشمند
تتوها می‌توانند از طریق تماس ما سیگنال‌هایی را ارسال کنند تا با دنیای پیرامون تعامل برقرار کنند. این تتوها، آزادی عمل بیشتری را امکان‌پذیر می‌سازند و می‌توانند شخصی‌سازی شوند. این تتوها به صورت موقتی بر روی پوست خواهند بود و زمان زیادتری را بر روی اندام مصنوعی باقی بمانند و بسیار ارزانتر هستند.
فناوری پاک
آیا می‌خواهید نوادگان شما از خورشید متنفر نباشند؟ پس باید بر روی فناوری پاک معطوف شویم. فناوری پاک، علم قابل سکونت و زندگی کردن دنیای ما است.
مشکل اکثر حوزه‌های فناوری پاک این است که به صورت تئوری عملکرد بسیار خوبی دارند، اما هزینه استفاده از آنها به شدت زیاد است. در خصوص پیاده‌سازی تمام این حوزه‌ها مسیر طولانی در پیش داریم.
سلول‌های سوختی هیدروژنی
در یک سلول سوختی، هیدروژن با اکسیژن ترکیب می‌شود تا برق تولید شود و به جای مواد و گازهای مضر، خروجی آن فقط آب باشد. این فناوری جدیدی نیست و اصول آن در سال 1839 به دست آمده است.
تا چند سال پیش این فناوری به حد کافی سودآور نبود تا به صورت گسترده مورد استفاده قرار بگیرد. در واقع، هنوز مشکلاتی در خصوص این فناوری وجود دارد. ذخیره انرژی اندک، آسان است اما ذخیره این انرژی در مقیاس بزرگ بسیار دشوار است.
گوشت های مصنوعی
گوشت‌های ساخته شده در آزمایشگاه دقیقا بو، ظاهر و طعم گوشت واقعی دارند. تنها نکته‌ای که در خصوص این گوشت‌ها فرق می‌کند این است که غذای سالم تری هستند، حاوی هیچگونه آنتی‌بیوتیک یا هورمون‌های رشد نیستند، هیچگونه گاز گلخانه‌ای تولید نمی‌کنند و هیچ حیوانی برای آن کشته نمی‌شود.
فراتر از تمام این موارد، این موضوع یک بازار عظیم است که به سود صنعت‌گرها است. این افراد پس از هدف قرار دادن گیاهخواران متوجه شدند که بازاریابی این محصولات بسیار آسان تر و سودآورتر است.
تا سال 2030، ده درصد گوشت مصرفی جهان دیگر از حیوانات نخواهد بود. اصول این فناوری بنا نهاده شده است و باید منتظر پذیرش گسترده آن باشیم.
نتیجه گیری
فناوری یک آینه روبروی جامعه قرار می‌دهد و حمایت خوب و بد آن فناوری را برای جامعه منعکس می‌کند. باید به خاطر داشته باشیم که فناوری اغلب جهت‌گیری ندارد و خنثی است. کاری که ما با فناوری انجام می‌دهیم گویای آینده آن فناوری است.
میلادآقایاری
کیمیارئیسی
نظر شما